Strojenie otwarte gitary, czyli tzw. „Open tuning” to technika, którą powinien poznać każdy gitarzysta kochający bluesa, czy rocka. Pomimo tego, że weszła do kanonu gry na gitarze wiele lat temu, nadal nie jest zbyt popularna wśród muzyków.  Kiedy osiągnie się już pełną swobodę w grze na standardowo nastrojonej gitarze, z czasem może zacząć być trochę nudne. Wiele osób ma potrzebę zmian, ponieważ pomagają one rozwijać muzyczną kreatywność oraz odkrywać nowe oblicze tego instrumentu. Taką możliwość daje strojenie „otwarte”, które umożliwia zaskakująco proste granie akordów! Istnieje wiele alternatywnych konfiguracji dla gitary 6-strunowej, ale jednym z najpopularniejszych (a przy tym najodpowiedniejszych dla osób początkujących i średniozaawansowanych) jest właśnie strojenie otwarte. Wyjaśniamy, czym jest i dlaczego warto je przetestować!

Na czym polega strojenie otwarte na gitarę?

Strojenie otwarte to rodzaj alternatywnego strojenia, w którym gitara wytwarza pełen akord, gdy uderza się jednocześnie we wszystkie otwarte (tzw. „puste”) struny. Z reguły podąża za tonami akordu durowego: Open A, Open D, Open E i Open G. Tak zwane mniejsze (czyli molowe) otwarte stroje akordowe są mniej powszechne, ale świetnie odnajdują się w niektórych stylach muzyki folkowej, rockowej i bluesowej. Molowe wersje są jednak technicznie trudniejsze do zagrania, dlatego w tym artykule skupiamy się na akordach durowych.

Przy strojeniu otwartym gitara „otwarta”, czyli bez dociskania progów, wybrzmiewa akord durowy lub molowy. Grając w ten sposób można poruszać się po podstrunnicy, w ten sposób, że palec wskazujący dociska wszystkie struny na jednym progu. Pozostałe palce dogrywają pojedyncze nuty, wykorzystując jednocześnie brzmienie otwartych (trzymanych palcem wskazującym) strun w dźwięcznym akordzie.

Strój otwarty sprawia, że przy graniu pełnych akordów na pustych strunach lub strunach dociskanych wyłącznie palcem wskazującym (tak jak w akordach barowych, ale bez dodatkowych palców, oprócz wskazującego) można uzyskać niby ten sam akord, jak w przypadku strojenia standardowego, ale trochę inaczej brzmiący! Na poszczególnych strunach wybrzmiewa bowiem inna konfiguracja tych samych dźwięków, co w akordzie standardowym. 

Efekt jest „powalający”!

Rozwiązanie to jest szczególnie często wykorzystywane przez gitarzystów elektrycznych, którzy grają z techniką slide/bottleneck. Polega ona na założeniu na palec specjalnej metalowej lub szklanej rurki, którą przesuwa się po gryfie. Kiedy dźwięki pustych strun odpowiadają wybranym akordom, w wyższych pozycjach na gryfie dają dźwięki kolejnych akordów, o kilka półtonów wyższych.

Strojenie gitary w sposób „otwarty” wymaga wcześniejszego zastanowienia – warto za w czasu pomyśleć o tym, które dźwięki mają pojawiać się na których progach. Najłatwiej jest skorzystać z aplikacji do strojenia, która znacznie ułatwi cały proces (w większości przypadków można znaleźć szeroki wybór alternatywnych metod strojenia).

Strojenie otwarte na gitarę

Nie opanowałeś jeszcze podstaw? Sprawdź nasz artykuł „Jak nastroić gitarę?”.

Korzyści z otwartego strojenia gitary

Otwarte strojenie znacznie zwiększa możliwości instrumentu, a wręcz sprawia, że brzmi jak zupełnie nowy, inny sprzęt. Standardowe strojenie (E-A-D-G-B-E) jest oczywiście najbardziej wszechstronne i bezpieczne, ale jeśli chce się wypróbować coś innego z brzmieniem oraz odkryć nowe, muzyczne horyzonty, koniecznie warto spróbować. W ten sposób można zupełnie zmienić „logikę” gryfu. Jakie zalety dają takie eksperymenty i dlaczego warto nastroić swoją gitarę jako „otwartą”?

Łatwiejsze granie niektórych akordów

Dostrojenie gitary do otwartego akordu sprawia, że niektóre „otwarte” brzmienia i tony, których raczej nie dałoby się zagrać przy standardowym strojeniu, stają się o wiele łatwiejsze. W ten sposób można odkryć nowe brzmienia i zainspirować się do tworzenia własnych utworów albo oryginalnych, nietuzinkowych coverów.

Łatwiejsze granie w innych technikach

Gitarzyści slide często stosują otwarte strojenie, ponieważ dzięki niemu mogą przesuwać tulejkę prostopadle do gryfu. W ten sposób łatwiej jest im grać glissando (płynne przejście od jednego dźwięku do drugiego, po kolei poprzez wszystkie możliwe do zagrania dźwięki leżące między nimi), a także mogą lepiej używać efektu vibrato (pulsujące, nieznaczne, regularne zmiany wysokości dźwięku).

Nowe podejście do akordów

Po dostrojeniu gitary akustycznej lub elektrycznej do otwartego akordu zmienia się sposób gry i palcowanie. Riffy i akordy mogą przestać być tak intuicyjne, jak przy wyuczonym, standardowym stroju, ale są znacznie łatwiejsze do zagrania! Zmiana ta może jednak stanowić inspirację do tworzenia nowych sposobów grania riffów i akordów, które paradoksalnie mogą okazać się łatwiejsze albo po prostu ciekawsze.

5 przykładów otwartego strojenia

Tabela strojów otwartych na gitarę

Otwarte strojenie jest bardzo popularne i z pewnością nieświadomie słyszałeś je już w wielu popularnych utworach (na dole strony znajdziesz najciekawsze przykłady). Do znanych zwolenników tego rozwiązania można zaliczyć m.in. Jimmy Page z Led Zeppelin, legendę bluesa Roberta Johnsona, współczesnego wirtuoza Derek Trucks czy mistrzynię slide Bonnie Raitt. Najsłynniejszą gwiazdą zaliczaną do tej grupy jest jednak bezspornie Keith Richards z The Rolling Stones. Otwarty strój można usłyszeć w takich hitach jak m.in., „Brown Sugar”, „Start Me Up” czy „Honky Tonk Women”.

Wśród gitarzystów najpopularniejsze jest 5 następujących otwartych strojów:

1. Open G – otwarte strojenie G (DGDGBD)

Open G guitar tuning

Używanie tego strojenia pozwala uzyskać wielogłosowy akord G-dur przy uderzaniu w otwarte struny gitary. To jest właśnie to legendarne strojenie wykorzystywane przez Keitha Richardsa. Aby nastroić swój instrument w Open G, należy obniżyć wysokość szóstej, piątej i pierwszej struny o jeden ton względem standardowego stroju. W tym przypadku szósta struna (niskie E) obniża się o cały stopień do D, piąta struna (struna A) obniża się o cały stopień do G, a pierwsza struna (wysokie E) obniża się o cały stopień do D. W efekcie końcowym uzyskuje się gitarę nastrojoną w następujący sposób: D-G-D-G-B-D. Co ciekawe, Keith Richards całkiem zdejmuje szóstą strunę i gra na 5 pozostałych. Już bardziej „wygodnie” się chyba nie da 😄

2. Open E – otwarte strojenie E (EBEG♯BE)

Open E guitar tuning

Open E jest popularnym strojeniem otwartym dla gitar akustycznych w bluesie. Aby je uzyskać, trzeba względem standardowego strojenia: podnieść piątą strunę o cały ton do B, podnieść czwartą strunę o cały ton do E i podnieść trzecią strunę o pół tonu do G♯. W ten sposób uzyskuje się strojenie, które można zapisać tak: E-B-E-G♯-BE.

3. Open D – otwarte strojenie D (DADF♯AD)

Open D guitar tuning

Otwarte strojenie D osiąga się poprzez obniżenie szóstej struny do D, trzeciej struny do F♯, drugiej do A, a pierwszej struny do D. Na końcu otrzymuje się strojenie, które zapisuje się tak: D-A-D-F♯-A-D. Brzmi jak akord D-dur, gdy szarpie się otwarte struny. Przy okazji warto wypróbować strojenie D-A-D-G-A-D, które utrzymuje strunę G na tym samym tonie, co w przypadku strojenia standardowego. D-A-D-G-A-D nie jest technicznie otwartym strojeniem, ale daje bardzo podobne efekty – opisujemy je tuż pod listą.

4. Open C – otwarte strojenie C (CGCGCE)

Open C guitar tuning

Otwarte strojenie C daje dość ciężki dźwięk, ponieważ by je osiągnąć, należy dolną strunę E przesunąć w dół do C, piątą strunę do G, a czwartą strunę do C. Przy tym jednak druga struna (struna B) zostaje podniesiona do C. Ostateczny efekt można przedstawić w taki sposób: C-G-C-G-C-E.

5. Open A – otwarte strojenie A (EAEAC♯E)

Open A guitar tuning

Standardowym sposobem na uzyskanie strojenia otwartego A jest obniżenie czwartej struny o pół tonu do C♯(lub podniesienie o cały ton do E), podniesienie trzeciej struny o cały ton do A i podniesienie drugiej struny o cały ton do C♯. To strojenie może powodować dość mocne obciążenie strun, więc niektórzy gitarzyści przy strojeniu na Open A najpierw dostrajają swoją gitarę do Open G, a następnie umieszczają kapodaster na drugim progu.

EXTRA: otwarte strojenie D Modal (DADGAD)

Wspomniane wcześniej strojenie D modal, pieszczotliwie nazywane przez gitarzystów DADGAD nie jest raczej zaliczane stricte do strojów otwartych, ponieważ skutkuje akordem D sus 4, który nie jest ani durowy, ani molowy. Mimo to, daje podobne efekty, dlatego można dodać go do tej listy jako ciekawostkę. Jest świetne dla osób początkujących i średniozaawansowanych, ponieważ połowa strun pozostaje w takim samym strojeniu, jak w przypadku standardowego ustawienia. Przy tym nadal ma ciekawe brzmienie przypominające otwarty strój oraz umożliwia swobodniejsze ruchy pojedynczych nut w górę i w dół na gryfie.

Masz kłopot z niektórymi pojęciami? Twoje wątpliwości rozwieje nasz artykuł: „Terminologia gitarowa”.

Jak tanio zdobyć gitarę do nauki gry?

Chciałbyś zobaczyć, jak otwarte strojenie sprawdza się w praktyce, ale nie masz aktualnie sprzętu? Zakup gitary, szczególnie jeśli ma się w planie tylko zabawy w wolnym czasie, to dla wielu osób zbyt duży wydatek. Można rozejrzeć się za instrumentem używanym, ale wtedy istnieje duże ryzyko, że przepłaci się za uszkodzony, zaniedbany sprzęt. Jeśli nie chcesz niepotrzebnie tracić pieniędzy albo przed zakupem chcesz się po prostu upewnić, że warto zainwestować w dany model, idealnym rozwiązaniem będzie wynajem gitary.

Wypożyczalnia instrumentów online Vibe oferuje szeroki wybór profesjonalnego, markowego sprzętu muzycznego. Posiadamy propozycje dla amatorów, a także doświadczonych gitarzystów. Udostępniamy produkty pochodzące z partnerskich sklepów muzycznych z całej Polski. W ramach niewysokiego abonamentu można do woli korzystać z wybranej gitary w ustalonym okresie. Po upływie minimalnego czasu najmu nie tylko można oddać lub wymienić instrument, ale też kontynuować jego wypożyczenie, a nawet go kupić – od razu albo w momencie, gdy w ratach zostanie spłacona jego wartość.

Wszystkie formalności załatwia się zdalnie, po wypełnieniu prostego formularza. Umowa jest przejrzysta i ma korzystne warunki. W razie potrzeby można też poprosić o pomoc doświadczoną obsługę. Przy okazji dajemy również opcję doboru dodatkowych usług, np. potrzebnych akcesoriów, a nawet wykupu kursów nauki w promocyjnej cenie.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną ofertą gitar!